BIẾN ĐỔI XÃ HỘI CỦA BUÔN LÀNG TÂY NGUYÊN: HAI CHIỀU KÍCH THEN CHỐT

Tóm tắt

Về quá trình biến đổi xã hội 40 năm qua nơi buôn làng các tộc người thiểu số bản địa ở Tây Nguyên, bài này tập trung bàn luận về hai chiều kích then chốt: chiều kích quyền lực chính trị của buôn làng, và chiều kích quan hệ xã hội trong đời sống buôn làng. Sự biến đổi trên hai chiều kích này diễn ra trong hai tiến trình sau: (a) chuyển từ cộng đồng cổ truyền tự trị phi nhà nước sang cộng đồng thành viên của một xã hội tổng thể có nhà nước; và (b) chuyển từ loại hình xã hội cổ truyền dựa trên quan hệ trao đổi và tương trợ cộng đồng sang loại hình xã hội hiện đại dựa trên quan hệ mang tính khế ước. Luận điểm của bài này là cho rằng sự biến đổi trong hai chiều kích này chi phối một cách sâu xa những sự vận hành cũng như những sự chuyển biến trong hầu hết các lãnh vực kinh tế - xã hội của đời sống buôn làng.