Tạp chí Khoa học xã hội Thành phố Hồ Chí Minh

QUAN HỆ BANG GIAO GIỮA NHÀ LÊ TRUNG HƯNG VÀ NHÀ MINH CUỐI THẾ KỶ XVI - ĐẦU THẾ KỶ XVII VÀ CHUYẾN ĐI SỨ NĂM 1637

NGUYỄN THỊ THU THỦY — 2025-03-14

Thế kỷ XVII, quan hệ bang giao giữa Đại Việt và triều Minh trải qua nhiều biến động, đặc biệt dưới triều Lê Trung Hưng. Trong bối cảnh phải đối phó với nhiều khó khăn trong nước, đặc biệt là tàn dư của nhà Mạc ở phía Bắc và thế lực của chúa Nguyễn ở phía Nam đang dần lớn mạnh, việc khẳng định tính chính thống trở nên quan trọng đối với triều Lê Trung Hưng trong việc cai trị đất nước. Bài viết trình bày khái quát về tình hình quan hệ bang giao giữa triều Lê Trung Hưng và triều Minh cuối thế kỷ XVI, nửa đầu thế kỷ XVII, đồng thời giới thiệu chi tiết về chuyến đi sứ triều Minh năm 1637 của Chánh sứ Nguyễn Duy Hiểu và Giang Văn Minh. Qua đó, khẳng định vị thế đất nước và củng cố quan hệ bang giao giữa Việt Nam và Trung Quốc trong giai đoạn này.

VAI TRÒ CỦA KINH TẾ TƯ NHÂN TRONG CHUYỂN ĐỔI MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ Ở VIỆT NAM - THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP KHUYẾN NGHỊ

HOÀNG XUÂN SƠN — 2025-03-14

Kinh tế tư nhân giữ vai trò quan trọng hàng đầu trong quá trình chuyển đổi kinh tế Việt Nam từ tập trung bao cấp sang kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, hai thập niên đầu của thế kỷ XXI, kinh tế tư nhân Việt Nam đã có những đóng góp to lớn cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam, tiêu biểu là đóng góp vào tăng trưởng GDP, nộp ngân sách Nhà nước, giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập cho người lao động. Trên cơ sở phân tích thực trạng, bài viết luận bàn về giải pháp nhằm huy động nguồn lực từ khu vực kinh tế này theo chủ trương chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế của Đảng và Nhà nước trong thời gian tới.

BÌNH ĐẲNG GIỚI VÀ CÁC CHỈ SỐ KINH TẾ - XÃ HỘI Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

NGUYỄN YẾN NHI — 2025-03-14

Bằng phương pháp phân tích số liệu thống kê, các báo cáo của các cơ quan hữu quan và các tài liệu có liên quan, bài viết phân tích vấn đề bình đẳng giới thể hiện qua các chỉ số kinh tế - xã hội ở Đồng bằng sông Cửu Long, và chỉ ra bình đẳng giới biểu hiện tích cực qua các chỉ số: cân bằng giới tính khi sinh, tổng tỷ suất sinh, chỉ số giáo dục, đào tạo ở vùng này. Tuy nhiên, với tỷ số thời gian làm việc chăm sóc không lương và cơ hội tham gia thị trường lao động, số liệu cũng chứng minh không có sự khác biệt giữa Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước, ngay cả khi vùng này có những đặc điểm cởi mở về giới và bình đẳng giới.

SỰ HÀI LÒNG CỦA SINH VIÊN ĐỐI VỚI CHẤT LƯỢNG MÔN XÃ HỘI HỌC ĐẠI CƯƠNG - Trường hợp Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh

NGUYỄN HỮU BÌNH — 2025-03-14

Từ dữ liệu nghiên cứu do Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TPHCM khảo sát về quy trình đánh giá chất lượng môn Xã hội học đại cương và khảo sát bởi nhóm giảng viên của Khoa Xã hội học, với cách tiếp cận phân tích định lượng, với kỹ thuật thống kê mô tả và phân tích tương quan tuyến tính, bài viết chỉ ra sự hài lòng của người học chịu ảnh hưởng từ 5 nhóm yếu tố: cơ sở vật chất, nhân sự và trang thiết bị; khả năng cung cấp dịch vụ được đảm bảo một cách chính xác và đáng tin cậy; hỗ trợ sinh viên và cung cấp dịch vụ nhanh chóng; cung cấp kiến thức, sự lịch sự và uy tín của giảng viên; sự quan tâm của giảng viên đến từng sinh viên, trong đó, yếu tố về sự đáp ứng từ phía giảng viên đạt mức ảnh hưởng cao nhất. Trên cơ sở đó, bài viết khuyến nghị giải pháp cải thiện chất lượng môn Xã hội học đại cương trong nhà trường.

VỊ THẾ VÀ LỰA CHỌN CHIẾN LƯỢC CỦA ẤN ĐỘ TRONG CỤC DIỆN THẾ GIỚI HIỆN NAY

NGUYỄN THỊ OANH — 2025-03-14

Trong bối cảnh cục diện thế giới có sự biến động phức tạp về phân bổ và cán cân quyền lực, trật tự thế giới đang trong giai đoạn “quá độ”, chuyển đổi từ đơn cực sang đa cực, Ấn Độ nổi lên như một nhân tố chủ chốt, sẵn sàng gánh vác có trách nhiệm các vấn đề toàn cầu (Sullivan de Estrada, 2023). Điều này khiến việc nghiên cứu về vị thế, vai trò của Ấn Độ - một nhân tố chính của sự định hình “thế kỷ Châu Á” càng trở nên quan trọng. Bằng phương pháp nghiên cứu lịch sử và phân tích chính sách, kết quả bài viết chỉ ra rằng: (i) hiện nay, Ấn Độ đã có các lựa chọn chiến lược rất rõ ràng để viết nên “câu chuyện” của mình theo cách riêng, khác biệt dựa trên các giá trị văn minh, văn hóa chiến lược và sức mạnh tổng hợp của quốc gia này; (ii) Sự lựa chọn chiến lược này khiến Ấn Độ trở thành nhân tố ổn định trong cục diện thế giới hiện nay, góp phần định hình cán cân quyền lực toàn cầu theo hướng cân bằng và công bằng hơn.

PHẬT GIÁO VỚI VĂN HÓA KHOAN DUNG VIỆT NAM - HỒ CHÍ MINH

ĐINH NGỌC THẠCH — 2025-03-14

Khái niệm “khoan dung” được nêu ra trong Tuyên bố về các nguyên tắc khoan dung (Declaration of Principles on Tolerance) của Liên Hợp Quốc năm 1995. Từ cách hiểu về nội hàm của khái niệm ấy, có thể xem Phật giáo là một trong những tôn giáo mang đậm tính khoan dung thông qua nội dung tư tưởng và nguyên tắc hành đạo của nó. Trong chiều dài lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, Phật giáo đồng hành cùng dân tộc Việt Nam, góp phần làm phong phú thêm hệ giá trị Việt Nam, tạo nên sự gắn kết đạo pháp - dân tộc một cách sâu sắc. Trong hệ giá trị ấy, khoan dung chiếm một trong những vị trí cốt lõi, góp phần giữ vững vị thế đất nước trước những thách thức từ bên ngoài. Trong thời đại Hồ Chí Minh, Phật giáo tiếp tục gắn kết với dân tộc Việt Nam theo phương châm cốt lõi của văn hóa khoan dung.