KHOA CỬ DƯỚI THỜI CHÚA NGUYỄN (THẾ KỶ XVII - XVIII)

Tóm tắt

Bài viết đề cập đến tình hình tổ chức khoa cử dưới thời chúa Nguyễn trong hai thế kỷ XVII-XVIII. Kết quả nghiên cứu cho thấy, từ giữa thế kỷ XVII trở đi, cùng với quá trình mở rộng lãnh thổ về phía Nam, tại vùng đất Đàng Trong các chúa Nguyễn đã tổ chức khá đều đặn các khoa thi theo lối Nho học, như Xuân thiên quận thí, Thu vi Hội thí, Thám phỏng, Văn chức, Tam ty, trong đó Thu vi Hội thí là kỳ thi bậc cao nhất, tương đương khoa thi Hương ở Đàng Ngoài. Mặc dù thể lệ và cách thức tổ chức khoa cử của chúa Nguyễn chưa hoàn bị, còn khác biệt so với nền khoa cử của chính quyền Lê-Trịnh ở Đàng Ngoài, nhưng đã đánh dấu bước tiến về mặt Nho học cũng như trong việc tuyển chọn đội ngũ quan lại có trình độ cho chính quyền của chúa Nguyễn.